NFK zmieni sposób prowadzenia dialogu

Podczas KIP 2015 rozmawiano m.in. na temat praktyk zamawiających w relacjach z wykonawcami i podwykonawcami. Swój głos w tej sprawie dołączyli przedstawiciele Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa. – W środowisku dochodzi do dialogu. Mamy w Polsce wiele forów, konferencji i kongresów, na których niewątpliwie zachodzi wymiana myśli. Nasza idea polega na tym, żeby zmienić zasady prowadzenia tego dialogu – mówił o podstawach Narodowego Forum Kontraktowego Michał Skorupski, doradca PZPB.

Kilkaset różnych standardów

W Polsce toczy się rocznie nawet 180 tys. postępowań przetargowych zakończonych zawarciem umowy. W toku wszystkich tych procesów występuje kilka powtarzalnych elementów. - W systemie, który się w Polsce utrwalił, jest tak, że każdy zamawiający przygotowuje własne standardy. Chodzi o własne wzory umowy, wzór opisu zamówienia itp. – przedstawił obecną sytuację Rafał Bałdys. – W związku z tym istnieje tych standardów nawet kilkaset. Można się więc spodziewać dużej liczby różnych efektów pożądanych lub niepożądanych, w postaci np. sporów – dodał.

– Zapytaliśmy podmioty branżowe o to, co jest najistotniejsze dla wykonawców w procesie przygotowania oferty. Najważniejszy okazuje się wzór przyszłej umowy. Następne miejsce zajmuje sposób opisania przedmiotu zamówienia. Możliwość pożyczania zasobów plasuje się na trzecim miejscu, zaś na końcu mamy czas na przygotowanie oferty – mówił Rafał Bałdys. – Zapytaliśmy też o jakość dokumentów, które wykonawcy dostają w specyfikacji. W przypadku opisu przedmiotu zamówienia jakość tę można ocenić jako niedostateczną. Uznaliśmy, że rozsądne byłoby przywrócenie równowagi w tym procesie – kontynuował.

Zmiana zasad prowadzenia dialogu

Przedstawiciele PZPB wskazali na przyczyny faktu, iż dialog między zamawiającymi a wykonawcami nie przynosi pozytywnych zmian w kwestii dokumentów i procedur przy zamówieniach publicznych. – Dzisiaj najbardziej zinstytucjonalizowany dialog odbywa się pod kierunkiem największych zamawiających – powiedział Michał Skorupski. – To oni decydują o miejscu, czasie i temacie spotkania. Mimo, że do rozmów dochodzi i są na nich podejmowane decyzje, zamawiający wnioski te umiejętnie obrabiają. W obecnej sytuacji dialogu nie wykorzystuje się wiedzy ekspertów, którzy mogliby przekuwać wyniki negocjacji na konkretne zapisy. Tego dokonują zamawiający we własnym zakresie. Rozwiązania są więc korzystne dla jednej ze stron – dodał.

Propozycja PZPB ma znieść przewagę zamawiających w czasie rozmów. – Chcielibyśmy aby w Narodowym Forum Kontraktowym strony były reprezentowane po równo. To znaczy, żeby wspólnie ustalały gdzie się spotkają, co będzie przedmiotem spotkania. Obie strony powinny ustalać terminy wprowadzenia rozwiązań w zakresie kontraktowania, warunków umów, warunków uczestnictwa w postępowaniach, instrukcji dla wykonawców itd. Założenie jest takie, że główny podział będzie na strony zamawiających i wykonawców – przedstawił pomysł na NFK Michał Skorpuski.

Pomysłodawcom zależy na tym, aby spotkania w ramach NFK były ustrukturyzowane. Chodzi o to, że wyniki rozmów mają być spisywane i przekazywane ekspertom, by wraz z nimi wytworzyć rozwiązania wynikające z ustaleń debaty. – Przede wszystkim chcielibyśmy, żeby obydwie strony zobowiązywały się do wprowadzenie wyników forum. Jest to jednak możliwe tylko przy silnym poparciu politycznym, ministerialnym – podkreślił Michał Skorupski.

Sprawdzony system

Powołanie do życia Narodowego Forum Kontraktowego nie byłoby eksperymentem bez precedensu. Pomysłodawcy proponują rozwiązanie, które działa w Europie już w dwóch miejscach. – W modelu brytyjskim istnieje instytucja, która od kilkudziesięciu lat tworzy wzory dla kontraktów. W Holandii jest podobnie. Sprawność holenderskiego systemu potwierdza fakt, że wzorami stworzonymi dla sektora publicznego posługuje się również sektor prywatny – zaznaczył Rafał Bałdys.

„Zamawiający muszą się sami ograniczyć”

Zdaniem PZPB to strona zamawiających musi uwierzyć w zasadność zmian, które umożliwią wykonawcom większą otwartość. Chodzi o sytuację, w której nie musieliby przeznaczać konkretnych kwot na koszty nieporozumień wynikłych z kontraktu. – Żeby w naszej branży było lepiej, strona zamawiających musi się sama ograniczyć – powiedział Michał Skorupski.

– Główną intencją NFK jest ograniczenie ogromnych kosztów transakcyjnych – podkreślił Rafał Bałdys. Jak poinformowali przedstawiciele Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, w tej chwili pomysłodawcy zastanawiają się nad sposobem ustanowienia NFK.